Budynki żelbetowe prefabrykowane cz.1

Budynki żelbetowe prefabrykowane.
Konstrukcję budynków szkieletowych prefabrykowanych wykonuje się z elementów, których kształt, wymiary (długość, szerokość, grubość) oraz ciężar, określają możliwości produkcyjne, transportowe i montażowe. Elementy te łączone są na budowie za pomocą różnego rodzaju złącz sztywnych i przegubowych.

Najczęściej spotykanymi ustrojami nośnymi są:
a)    ustroje ramowe,
b)    ustroje słupowe-belkowe,
c)    ustroje słupowo-płytowe.

Sztywność przestrzenną budynku zapewniają trzony, ściany i tężniki pionowe. W niskich budynkach sztywność ta może być zapewniona przez ramy ze sztywnymi węzłami.
Ramy ze sztywnymi węzłami: a) ramy H, b) ramy portalowe; 1 — stup, 2 — rygiel, 3 — połączenia slupów, 4 — połączenia rygli, 5 — rygiel pośredni.

Położenie złącz w ustroju ramowym czy słupowo-belkowym zależy od przyjętego schematu statycznego. W budownictwie szkieletowym są szeroko stosowane ramy H oraz ramy portalowe przedstawione na rysunku. Ramy te mogą być ustawione na planie budynku w kierunku podłużnym lub poprzecznym.

Połączenia w ramach H przyjęto w obszarze, gdzie występują najmniejsze momenty zginające. Słupy ram portalowych łączone są ze słupami niższych kondygnacji na poziomie stropu, natomiast słupy ram H w połowie ich wysokości. Ramy wykonuje się najczęściej o szerokości jednej nawy.
W budynkach o szerokości większej od jednej nawy ustawia się ramy na przemian, tj. co drugie przęsło, i łączy je ryglem pośrednim. Rygiel ten jest zwykle połączony z ramami przegubowo. Jeśli nawa między ramami ma małą szerokość, wówczas można zrezygnować z rygla pośredniego, wykonując ramy ze wspornikami.
Na ryglach ram opierają się stropy, które mogą stanowić płyty żelbetowe prefabrykowane lub stropy gęstożebrowe.
Sztywność budynku o wysokości 8-10 kondygnacji w kierunku równoległym do płaszczyzny ram H mogą zapewnić same ramy, natomiast w kierunku prostopadłym do ram, budynek powinien być usztywniony dodatkowymi ścianami lub tężnikami położonymi w osiach słupów. W budynkach o małej szerokości i wyższych od 8 kondygnacji zachodzi również potrzeba zastosowania dodatkowych stężeń w płaszczyźnie ram w postaci stalowych tężników kratowych lub ścian-tarcz .

Ustroje słupowo-ryglowe (belkowe): a) slup z ryglem wspornikowym, b), c),d) przykłady stosowanych rygli.

W konstrukcjach słupowo-belkowych ustrój nośny stanowią słupy i (rygle) oraz płyty stropowe, które opierają się na belkach. Słupy mogą być wykonane o wysokości jednej lub dwóch kondygnacji i łączone są na długości. Rygle mogą opierać się bezpośrednio na słupach lub na wspornikach żelbetowych bądź stalowych wystających ze słupów. Na rysunku pokazano kilka rodzajów rygli oraz sposoby ich oparcia.